Bal Arısının Bakımı; Arıcılıkta istenildiği şekilde verim alabilmek maksadıyla, her mevsim uygulanması gereken yollara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu tür çalışmaların en fazla yapılmış olduğu mevsim ilkbahar mevsimidir. İlkbahar kontrollerinin yapılmasındaki maksat, arıların kış ayını nasıl bir şekilde geçirdiklerini, kovanda bulunmuş olan yiyeceklerin oranlarını, kraliçe arının varlığını, yumurtlama olayı, işçi arı olarak çalışan arı miktarını, kovanda hastalık bulaşıp bulaşmadığına bakılmaktadır.
İlk olarak yapılan kontrol, koloniler kapalı olan yerlerde kışlamış ise ne zaman dışarıya alınması gerektiği bulunduğu yere göre farklılık göstermektedir. Ülkemizde birden fazla yerinde ve sahillerinde arı kovanları açık olan yerlerde kışlatılır. Kapalı olan yerlerde kışlatılıp dışarıya çıkartılmış olan veya açık olan yerlerde kışlatılan arıların ilk olarak yapılan kontrolleri havaların ısınmaya başladığı, erik ağaçlarının çiçek açmasından başlayarak güneşli ve açık olan günlerde sıcaklığın 14-17 derecelerden fazla olması durumunda uygulanabilmektedir.
Özellikle ilk kontrolü yapıldığı sırada kolonilerin üşütmemeye dikkat edilmesi gerekmektedir. Eğer koloni üşütülür ise 35 derece sıcaklığında bulunan yavru büyütme yeri sıcaklığın tekrar aynı dereceye ulaşabilmesi için arıların fazla miktarlarda bal tüketmeleri gerekmektedir. Hastalıklardan kurtulmak için uygun olan bir ortam meydana getirilmesi gerekmektedir. Altı çerçeveli şeklindeki kovanlarda, kovan cinsine bakılarak 10 derece sıcaklık yükselişi için her gün 40-80 gram kadar bal yemeleri gerekmektedir.
Arıların kovandan çıkıp uçmaya başladıkları zamanlarda kovanın dibindeki tahta temizliği yapılmaktadır. Dip tahtası üstünde gözükmekte olan kırıntı ve artıklara bakılarak nasıl bir koloni olduğu hakkında bilgi sahibi olmak mümkün olmaktadır. Üstünde nem ve su birikmiş olan örtülerin hemen değiştirilmesi gerekmektedir. Dip tahtası kovan gövdesine yerinden çıkmayacak bir şekilde sabitlenmişse temizlik veya değiştirme kovan gövdesi ile komple yapılır.
Çerçeve yapılmış olan kontrolde küflü olan, fazla esmerleşmiş ve kırık petekli şekilde olan çerçeveler kovandan dışarıya çıkartılarak ihtiyaç bulunuyorsa bunun yerine daha önce kullanılmış olan temiz petekler verilmelidir. İşlenmiş olan petek bulunmuyorsa bunun yerine temel petek verilmesi uygun olur. Kovan içerisinde bulunan arı sayısı çerçeveleri doldurmuyor ise arı bulunmayan çerçeveler kovandan çıkartılarak kovandaki yer daraltılıp, kuluçkalık çerçevelerinin her sene yarısının yeri değiştirilir.
Kolonide kraliçe arının bulunup bulunmaması; Kolonide kraliçe arının bulunması koloninin sürekli olmasını doğrudan etkilemektedir. Yapılan kontrollerde kraliçe arı görülemez ise günlük olarak yapılan yumurtanın yapılıp yapılmadığına bakılmaktadır. Arı bulunan kovanda günlük olan yumurta bulunuyorsa kraliçe arı bulunuyor demektir. Kraliçe arının olmadığı fark edilirse yeni bir kraliçe arı konulmalı veya başka bir koloni ile birleştirilmesi gerekmektedir.
Besin kontrolünün yapılmasındaki maksat kovanda bulunan bal polen oranının belirlenmesi gerekmektedir. Erken ilkbahar mevsiminde yapılmış olan kontrollerde yiyecek durumunun yetersiz olarak görüldüğü zaman bal ve pudra şekerinden yapılmış olan kek veya şeker şurubu ile besleme yapılabilmektedir. Bu zamanda yapılacak olan besleme ile hem açlık olasılığına hem de arı familyasının oluşup gelişmesine katkıda bulunur. Verilmiş olan keklerin imal edilmesi verilen izin ile mümkün olabilmektedir.
Hastalık ve parazit kontrolü; Arıcılık yaparken sene boyunca meydana gelebilecek olan nosema, yavru çürüklüğü ve paraziter hastalıklarına arıların yakalanmaması için tedbir alınmalıdır. Varroa parazitine yakalanmamak için ilkbahar ile mücadele erken ve uygun olan vakitte, uygun olan miktarda, ruhsatı bulunan ilaçlar ile eksiksiz bir şekilde yapılmalıdır. Herhangi bir hastalık görüldüğü vakit veya şüphe edildiği zaman hemen bir uzmana başvurulması gerekmektedir.
İlkbahar mevsiminde arıların beslemesi kovan içinde bulunan gıda kaynaklarının kalitesi ve sayısının yeteri kadar bulunmaması halinde yavru arıların oluşumunu için teşvik edilmiş olan yemlemedir. İlkbahar mevsiminde arıların yemlemesi bir ölçek kadar şeker ve bir ölçek kadar su ile hazırlanmış olan şurup ile yapılması gerekmektedir. Arılara uygulanmakta olan besleme şekeri rafine şeker şeklinde olmalı, bunun haricindeki besinler kesinlikle arılara verilmemelidir.
